୨୦୨୪ ଲୋକ ସଭା ସହ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭା ଲାଗି ନିର୍ବାଚନ ତାରିଖ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ଦେଶରେ ୭ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥିବା ବେଳେ ଜୁନ୍ ୪ରେ ଫଳାଫଳ ଆସିବ । ନିର୍ବାଚନ ତାରିଖ ଘୋଷଣା ହେବା ସହ ସାରା ଦେଶରେ ଆଦର୍ଶ ଆଚରଣ ବିଧି ଲାଗୁ ହୋଇଛି । ତେବେ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଲାଗି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ନିୟମକୁ ଆଚରଣ ସଂହିତା କୁହାଯାଏ । ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ଜାରି ରହିବ । ତେବେ ଏହା ଲାଗୁ ହେବା ପରେ କେଉଁ ଜିନିଷ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗିଯାଏ ଜାଣି ରଖନ୍ତୁ…
ରାଜନୈତିକ ଦଳର ସହମତିରେ ଆଚରଣ ବିଧି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ଉପରେ କିଛି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗିଥାଏ । ଫଳରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରାର୍ଥୀ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାରେ ସମାନ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ପାଇଥାନ୍ତି ।
ନିର୍ବାଚନ ଆଚରଣ ବିଧି କେବଳ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନୁହେଁ । ଏହା କେନ୍ଦ୍ର କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କିମ୍ବା ଆଂଶିକ ଆର୍ôଥକ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସମସ୍ତ ସଂଗଠନ, କମିଟି, ନିଗମ ଯେପରିକି ଡିଡିଏ, ଜଳ ବୋର୍ଡ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ । ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡିକ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ସଫଳତାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ କରିବା କିମ୍ବା ନୂତନ ସବ୍ସିଡି ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ଆଚରଣ ବିଧି ଉଲ୍ଲଂଘନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ
କ’ଣ ସବୁ ଉପରେ ଲାଗିଥାଏ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ?
-ଥରେ ଆଚରଣ ସଂହିତା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବା ପରେ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦଳକୁ ଲାଭ କରୁଥିବା କୌଣସି ଘଟଣାରେ ସାଧାରଣ ଟଙ୍କା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
-ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ସରକାରୀ ଯାନ, ସରକାରୀ ବିମାନ କିମ୍ବା ସରକାରୀ ମେଶିନର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
-କୌଣସି ଦଳ କିମ୍ବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ସରକାରୀ ଯାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ନାହିଁ ।
-ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସରକାରୀ ଘୋଷଣା, ଉଦ୍ଘାଟନ, ଭିତ୍ତି ପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କିମ୍ବା ଭୁମି ପୂଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
-ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କିମ୍ବା ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ତ ଅଧିକାରୀ / ପଦାଧିକାରୀଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଏବଂ ପୋଷ୍ଟିଂ ଉପରେ ଏକ ନିଷେଧାଦେଶ ରହିବ ।
-ପ୍ରିଣ୍ଟ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ମିଡିଆରେ ଦଳର ସଫଳତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଜ୍ଞାପନ ପାଇଁ ସରକାରୀ କୋଷରୁ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
-ସରକାରୀ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଶାସକ ଦଳ ଦ୍ୱାରା ଲଗାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ହୋର୍ଡିଂ/ବିଜ୍ଞାପନ ତୁରନ୍ତ ହଟାଯିବ ।
-କୌଣସି ଦଳ, ପ୍ରାର୍ଥୀ କିମ୍ବା ସମର୍ଥକଙ୍କ ପାଇଁ ରାଲି କିମ୍ବା ଶୋଭାଯାତ୍ରା କିମ୍ବା ନିର୍ବାଚନୀ ସଭା ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ପୋଲିସର ପୂର୍ବ ଅନୁମତି ନେବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେବ ।
-କୌଣସି ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଜାତି କିମ୍ବା ଧର୍ମ ଆଧାରରେ ଭୋଟରଙ୍କଠାରୁ ଭୋଟ ମାଗି ପାରିବେ ନାହିଁ ।
-ମନ୍ତ୍ରୀ / ରାଜନେତା / ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡିକର ସମସ୍ତ ସନ୍ଦର୍ଭ ସଂପୃକ୍ତ ରାଜ୍ୟ / କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସରକାରୀ ୱେବସାଇଟରୁ ଅପସାରିତ କରିଦିଆଯାଏ ।
-କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟର ସର୍ବନିମ୍ନ ସମର୍ଥନ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ଶାସକ ଦଳକୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ ।
ଯଦି ନିର୍ବାଚନ ଆଚରଣ ବିଧି ଉଲ୍ଲଂଘନ ହୁଏ ତେବେ କ’ଣ ହେବ?
ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଆଚରଣ ବିଧି ନିୟମ ପାଳନ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ । ଆଚରଣ ସଂହିତା ଉଲ୍ଲଂଘନକୁ ଆୟୋଗ ଗୁରୁତର ସହ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଉଲ୍ଲଂଘନକାରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ କିମ୍ବା ରାଜନୈତିକ ଦଳ ବିରୋଧରେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିପାରନ୍ତି । ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉଲଂଘନ ଘଟିଛି ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ମଧ୍ୟ ନିଆଯାଇପାରେ । ଘଟଣାର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାରୁ ରୋକି ପାରିବେ । ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଏକ ଅପରାଧିକ ମାମଲା ମଧ୍ୟ ଦାଖଲ କରାଯାଇପାରେ । ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ ଜେଲ ଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଅଛି ।
